Gemi ve Yat Kabloları
Gemi ve Yat Kabloları | Kullanım Alanları, Özellikleri ve Standartları
Gemi ve yat kabloları (marin tipi kablolar) deniz araçları başta olmak üzere liman ve tersane gibi tesislerde enerji ve haberleşme sistemlerinde kullanılırlar. Gemi tipi kablolar tuzlu su, nem ve yangın gibi dış faktörlere son derece dayanıklı olması gerekmektedir.
Günlük yaşamın her alanında karşımıza çıkan kablolar deniz hayatının vazgeçilmezi durumundadır. Gemi yapılarında iletişim, aydınlatma ve güç gerektiren her alanda kullanımları mevcuttur.
Gemi ve yat kabloları dayanıklılık konusunda çeşitli özelliklere sahip olmak zorundadır. Sahip olması gereken en önemli özelliklerin başında tuzlu suya dayanıklılık ve nemli ortamlarda kullanılabilirlik gelir. Daha sonrasında ise yanmaya karşı dayanıklılık, enerji kablolarında yüksek akıma dayanıklılık, elektromanyetik dalgalardan etkilenmeme gibi kıstaslarla listeyi sürdürmek mümkündür. Bazı gemilerde ise özel şartlardan dolayı daha farklı yapılarda özel üretim kablolara rastlanabiliyor.
Bu kablolar, ayrıca çarpma ve ezilmeye dayanıklı olmalı, petro kimyasal ürünlerden etkilenmemeli ve güneş dayanımlı olmalıdır. Gemi ve yat kablolarının yağ, gaz, tuz, yüksek nem gibi korozyona uğrama ihtimali ile karşılaşma olanakları çok yüksektir.
Gemi ve yat kablolarında düşük ağırlık ve yüksek verimlilik aranmaktadır. Dar alanlarda kullanıldıkları için yüksek kablo esnekliğine sahip olmaları istenir. Bunun yanında genellikle halojensiz, alev geciktiricili ve kendiliğinden sönme özelliği olması istenir. Kullanılan iletken tellerin düşük ağırlıkta ve farklı uluslararası onaylara uyum sağlaması istenir. Müşterilerin özel gereksinimleri ve gemi inşasında kullanılan standart ürünler yeterli olmadığı için özel üretimler de gerçekleştirilmektedir. Gemi kabloları, birçok deniz taşıtı kullanımına uygun olarak üretilir. Gemi ve yat kabloları tersane, marina ve limanlarda kullanılmaktadır.
Gemilerde Kullanılan Kablolar;
► Kontrol kabloları
► Güç kabloları
► Bilgi iletişim kabloları
► Enstrümantasyon kablolarıgibi geniş alanlara sahiptir.
Yapı olarak temelde şu şekilde olurlar;
İletken:
Deniz kablo iletkenleri; mükemmel kurulum ve ekonomik çözümler üretilmesi için, küçük ölçülere ve yüksek esnekliğe sahip örgülü tavlı bakırlardır. Deniz, gemi ve yat kabloları için maksimum iletken sıcaklığı IEC 60092-351 standardında 90˚C olarak belirtilmiştir.
İzolasyon:
Temel yalıtım malzemesi için genelde XLPE (Çapraz bağlı polietilen) kullanılır. Müşteri isteğine bağlı olarak yalıtım malzemesi için HEPR ve PVC kullanılabilir. Isıya karşı dayanıklı yapısı sayesinde deformasyon ve kimyasal dayanıma sahiptir.
Dış kılıf malzemesi:
Dış kılıf genellikle halojensiz ve alev geciktiricili termo-plastik (HFFR, alev geciktirici ve yağ dayanımlı PVC) tercih edilir. Yangın durumunda dış kılıf malzemesi, emisyonu azaltıcı ve korozif gaz salınımını önleyici etki yapmalıdır.
Farklı kullanım ve müşteriye özel üretimlerde, zırhlı, ekranlı ve örgülü yapıda olanlarda mevcuttur.
Kullanım alanı ve cinsine göre gemi kabloları; IEC 60092- 350/375-376/353 standartlarına uygun yapıdadırlar.
- IEC 60092- 350: Elektrik tesisleri -Gemilerde – Bölüm 350: Gemilerde ve kıyıdan uzaklıktaki uygulamalar için güç, kontrol ve ölçü aletleri kablolarının genel yapılışı ve deney metotları standardı.• EC 60092-353: Elektrik tesisleri – Gemilerde- Bölüm 353: 1 kV – 3 kV voltaj aralığında güç kabloları.
- IEC 60092-375: Elektrik tesisleri – Gemilerde- Bölüm 375: Gemi telekomünikasyon ve radyo frekans kabloları. Genel enstrümantasyon, kontrol ve iletişim kabloları.
- TS IEC 60092-376: Elektrik tesisleri – Gemilerde- Bölüm 376: Kontrol ve ölçme cihazı devreleri için kablolar standardı.
Kalite kontrolleri ise IEC 60092-300 serisindeki test prosedürlerine göre yapılırlar. Temel test metotları olan IEC 60331-21, IEC 60331-1 ya da IEC 60331-2 de uygulanır.
Uluslararası alanda kullanım kabulü için özel denizcilik kurumlarından onay alınması gerekir. Aşağıda bulunan sertifikalar, ürettilen kabloların uluslararası alanda kullanımına olanak sağlar:• ABS (American Bureau of Shipping),
• RINA (İtalyan Loydu )
• Türk Loydu sertifikası
ABS (American Bureau of Shipping), RINA ( İtalyan Loydu ) ve Turk Loydu sertifikalarıdır.
Genel olarak tercih edilen yangına dayanıklı, ekranlı, halojensiz kablolar gemi yapım ve onarımlarında kullanılır. Deniz üzerinde bulunan her ortamda; kontrol elemanlarında, cihazlarda, elektronik cihazlarda, haberleşme cihazlarında, kontrol devrelerinde, akü ya da güç iletimi gereken alanlarda, aydınlatmada kullanılmak üzere farklı yapılarda üretim yapılmaktadır ve bu kablolar kuru, ıslak, yağlı ve tüm deniz ortamlarında kullanılır.Ekranlı tipler haberleşme cihazları, radyo ve elektrik cihazlarının bulunduğu bölümlerde kullanılabilmektedir. Kablolardaki ekranlama, dış gürültülere ve sinyallere karşı koruma sağlayıp, daha net veri alışverişi yapılmasına olanak sunar.
PVC ve halojensiz tipleri mevcuttur. HFFR kılıflı kablolar, alev geciktirici malzeme içerme özelliği sayesinde yangın anında zehirli gaz çıkarmaz ve alevin yayılmasını önler. Halojensiz ve yangın geciktirici özellikleri olan kablolar, güvenlik, alarm ve diğer kritik sistemlerde kullanılır. Ayrıca yangın anında alev bariyeri özelliği sayesinde 180 dakika süreyle önemli cihazların çalışmasına imkan verir.
Kullanım alanı ve istenilen özelliklere göre geniş bir üretim yelpazesine sahip olan gemi ve yat kabloları farklı isimler altında üretilir. Örnekleri aşağıda sıralanmıştır:
MGG:
MGCH:
M2XH:
M2XCH:
FM2XCH:
FM2XACH:
TFCI:
TFOI:
TFXI:
M2X:
MYY:
FireKab BFOI FE180:
FireKab BFXI (C) FE180:
FireKab BFOI (C) FE180:
FireKab BFCI FE180: